قبل از انقلاب و تا آغاز جنگ تحمیلی، در ارتش هر یگان رزمی، اعم از لشکر یا تیپ، واحدی به نام "بهداری"، امداد و بهداشت کل یگان را بر عهده داشت. عموم خدمات مورد نیاز در زمان آفندی و پدافندی، در شهرها و مراکز عملیاتی بر عهده همین واحد بود. در زمان جنگ آرایش بهداری رزمی در ارتش جمهوری اسلامی از نزدیکترین فاصله به خطوط نبرد تا شهرهای بزرگ، بهترتیب عبارت بودند از: پستهای امداد، اورژانسهای خط، اورژنسهای مادر، بیمارستانهای صحرائی، بهداری پشت خطوط دفاعی (بیمارستانهای مادر)، بیمارستانهای شهرهای نزدیک مناطق جنگی و بیمارستانهای شهرهای دیگر کشور. ساختار بهداری رزمی در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، که نیروئی تازه تأسیس بود، هنوز شکل منسجمی به خود نگرفته بود. در زمان عملیات، امدادگران یا پزشک‌یاران همراه نیروهای عملیاتی بالای سر مجروحان می‌رفتند و اقدامات اولیه را انجام می‌دادند، سپس مجروح به پست امداد منتقل می‌شد. در طول دفاع مقدس تعداد زیادی اورژانس در مناطق عملیاتی دایر و فعال گردید. این مطالعه اسامی و مشخصات این مراکز اورژانس را در دفاع مقدس ترسیم نموده است.
)