تحقق عدالت و تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت

نوع مقاله : مروری روایتی

نویسندگان

1 استاد، دکترای تخصصی آموزش بهداشت و ارتقا سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

2 استاد جراحی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

3 استادیار دکترای تخصصی پزشکی اجتماعی، فرهنگستان علوم پزشکی، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: عدالت در معنای قدیمی آن، معادل دادن هر چیز به کسی است که استحقاق آن را دارد و در معنای امروزی‌تر، عدالت مبتنی است بر برابر شناختن افراد جامعه در برخی از حقوق خاص و این دیدگاه بیشتر با عدالت اجتماعی سازگار است. دغدغه اصلی نظام‌های سلامت، تامین سلامت جامعه است ولی این مهم تنها از طریق کنترل عوامل بیماری‌زا، بیماریابی و درمان آنها تامین نمی‌شود. بلکه عوامل اجتماعی، اقتصادی و محیطی مانند سطح تحصیلات، وضعیت اقتصادی، بیمه، شرایط زندگی و غیره سهم عمده‌ای در سلامت افراد دارند، و پرداختن به تعیین‌کننده‌های سلامت گامی در راه تحقق عدالت است. به عبارت دیگر، آحاد جامعه، صرف نظر از جنس، نژاد، اعتقادات، موقعیت اجتماعی و اقتصادی، در سلامت و تعیین‌کننده‌های آن تفاوت ساختارمند نداشته باشند و از مراقبت مورد نیاز در زمان و مکان مناسب بهره‌مند شوند.
روش‌ها: این مطالعه با رویکرد تحلیل محتوای کیفی و تجمیع نظر نخبگان انجام شده است.
یافته‌ها: اساس عدالت، تحقق عدالت اجتماعی است و عدالت در سلامت، فرعی و بخشی از عدالت اجتماعی است. در حوزه عدالت در سلامت "عوامل اجتماعی سلامت" و نیز "تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت"، بیشترین نقش را در بر دارد. فقر و نابرابری‌های سلامت، مهمترین عامل مرگ و میر و معلولیت‌ها در جامعه است. همبستگی عدالت و سلامت اجتماعی و نیز تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت ثابت شده است و وظایفی برای دولت‌ها در این زمینه، تعریف شده است.
نتیجه‌گیری: لازمه تحقق عدالت در سلامت؛ تعهد سیاسی مسئولین، عزم و اراده ملی، استفاده از همه ظرفیت‌های کشور، بازشناسی شرایط ایجاد‌کننده، تلاش برای کاهش نابرابری‌های سلامت، بهبود مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی، ارتقای شاخص‌های مربوط به تعیین‌کننده اجتماعی سلامت، کاهش نابسامانی‌ها و آسیب‌های اجتماعی است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 مرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 18 شهریور 1399
  • تاریخ پذیرش: 07 آبان 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار