تبیین وجه میان‌رشته‌ای مطالعات تاریخ‌نگاری بهداشت و درمان دفاع مقدس، با رویکرد نقد و بررسی مجموعه چهارجلدی مأخذشناسی سلامت دفاعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه حکمت- طب سنتی و طب دوران تمدن اسلام و ایران، فرهنگستان علوم پزشکی، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: در سال 1402 خورشیدی مرکز تحقیقات سلامت دفاعی در تهران مجموعه‌ای کتاب در چهار جلد و با عنوان «مأخذشناسی سلامت دفاعی» منتشر کرد. این مجموعه کتاب‌شناسی موضوعی مقاله‌های فارسی، مقاله‌های انگلیسی، کتاب‌ها و پایان‌نامه‌های مربوط به بهداشت و درمان دفاع مقدس می‌باشند. در مقاله حاضر نقد و بررسی مختصری از این مجموعه انجام شده و در عین حال، این نظریه بیان شده است که پژوهشی در زمینه بهداشت و درمان دفاع مقدس یک رویکرد میان‌رشته‌ای است.
روش‌ها: علاوه بر نقدی که بر مجموعه چهارجلدی مأخذشناسی سلامت دفاعی صورت گرفته است، با استفاده از رویکرد تحلیل تاریخی کوشیده‌ایم نشان دهیم پژوهش در زمینه بهداشت و درمان دفاع مقدس باید از منظر تاریخ دیده شود چرا که بسیاری از منابع مربوط به این دوران تاریخی اکنون صلاحیت خود را به عنوان منبع پزشکی از دست داده‌اند و تنها بر اساس رویکرد تاریخی قابل بررسی می‌باشند. استفاده از عرصه‌های نظریه‌پردازی، دانش اصطلاح‌شناسی و مانند آن، راهکارهایی هستند که در نهایت مسیر را برای رسیدن به تاریخ تحلیلی بهداشت و درمان دفاع مقدس هموار می‌نمایند.
یافته‌ها: پیشنهاد تدوین اصطلاح­نامۀ بهداشت و درمان دفاع مقدس، سر عنوان‌های موضوعی بهداشت و درمان دفاع مقدس و گسترش رده کتابخانه‌ای لازم (برای راه‌اندازی کتابخانه تخصصی بهداشت و درمان دفاع مقدس) از جمله یافته‌های این پژوهش است. اصطلاحاتی چون سلامت دفاعی و طب نظامی نیز از جمله اصطلاحاتی هستند که به عنوان اصلی‌ترین و رأس مطالعات اصطلاح‌شناختی در این عرصه معرفی شده‌اند.
نتیجه‌گیری: ‌در نهایت، مأخذشناسی سلامت دفاعی اثری مهم و درخور توجه در زمینه تدوین منابع تحلیل تاریخی بهداشت و درمان دفاع مقدس شناخته شده است. علاوه بر پیشنهادهایی برای ارتقاء سطح کتاب و رهنمودهایی برای بهتر شدن جنبه‌های علمی آن، تهیه و تدوین ویرایش دوم آن نیز موکداً پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها