نقش سلامت در امنیت و توسعه پایدار ملی بخش دوم: امنیت غذایی و نسبت آن با امنیت پایدار ملی

نوع مقاله : مروری روایتی

نویسندگان

1 استاد جغرافیای سیاسی، دانشگاه امام حسین، تهران، ایران

2 استاد انستیتو کانسر، مرکز تحقیقات سرطان، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: حذف غذای ناسالم و سوءتغذیه از ملزومات زندگی سالم و ایمن برای تمام انسان­ها و در همه شرایط است. پایدارسازی امنیت غذایی و ریشه­کنی گرسنگی که از هدف­های مهم توسعه هزاره سوم است، در جمهوری اسلامی ایران در دستور کار مسئولان قرار دارد.
روش‌ها: این بررسی یک مطالعه مروری است. راهبردها و مصادیق تضمین­کننده امنیت غذایی در جامعه، ارتباط آن با امنیت ملی و رویکردهای هم­افزایی بین آن­ها، با بهره­گیری از فرهنگ و تعالیم حیات­بخش اسلامی و دستاوردهای نظام مقدس جمهوری اسلامی، مبتنی بر ­روش کتابخانه­ای و مصاحبه نیمه ساختارمند با صاحب­نظران منتخب، جمع­آوری و ارائه شده است.
یافته‌ها: برای هر سه مؤلفه "موجودی غذا" ، "دسترسی به غذا" و "استفاده از غذا" تهدید­ها و فرصت­هایی وجود دارد. همواره درصدی از مردم با کمبود غذا روبرو هستند. تغییرات اقلیمی تأثیر­گذار بر منابع غذایی، کم­آبی و خشکسالی، ارتباط مثبت و معنی­داری با توسعه انسانی و امنیت غذایی دارد.  
نتیجه‌گیری: امنیت غذایی از مهم­ترین اولویت‌های امنیت پایدار ملی است. کاهش منابع آب، کمبود مواد غذایی و لزوم تامین آن برای کشور، تهدیدات ناامن­ کننده غذایی،  از جمله مسائلی هستند که ظرفیت بالقوه تبدیل به بحران‌های امنیتی را دارا هستند. پایه اول اقتدار و خوداتکایی، خودکفایی در امور تغذیه مردم است. راهبرد مؤثر در تأمین نیازهای پایه­ای و اساسی غذا از منظر پدافند غیرعامل، اتخاذ رویکرد اقتصاد مقاومتی است.  

کلیدواژه‌ها