موسسه بهداری رزمی دفاع مقدس و مقاومت، تهران، ایران
چکیده
زمینه و هدف: عملیات فتحالمبین که بامداد دوشنبه دوم فروردین 1361 آغاز شد، نقطه عطف بهداری رزمی محسوب میشود. بعد از تجربه بیمارستان کانکسی در فتح بستان، اولین سامانه بیمارستانهای صحرایی، که ترکیبی از چندکانکس و چادر بودند در این عملیات مورد استفاده قرار گرفت و به خدمات پزشکی، امدادی و بهداشتی وسعت قابل ملاحظهای بخشید. روشها: این مقاله یک مطالعه مروری بوده و در تدوین آن علاوه بر مصاحبه تاریخ شفاهی از منابع معتبر موجود استفاده شده است. یافتهها: در این عملیات، برای نخستین بار در جریان جنگ تحمیلی، بیمارستان صحرایی مجهز به اطاق عمل به کار گرفته شد. سامانههای بیمارستان صحرایی پیشگفت در 3 منطقه از عملیات فتح المبین برپا گردید: "منطقه عمومی دشت عباس توسط نیروهای جهاد سازندگی، برای درمان مجروحین قرارگاههای فتح و فجر"، " منطقه دالپری توسط تیپ امام حسین( ع) که فقط بهصورت کانکس بود" و منطقه بِلِتا، توسط تیپ محمد رسول الله(ص)که ترکیبی از کانکس و سنگر بود و سقف آن را با الوار و خاک پوشانده شده بود". در این عملیات بیش از 15 اورژانس صحرایی خطوط مقدم نبرد را پوشش میدادند. این مراکز در شروع عملیات و قبل از عقبنشینی دشمن، زیر آتشباری شدید قرار داشتند. بیش از 200 نفر پزشک و افزون بر 1000 نفر پرستار و بهیار و نیز 2000 نفر امدادگر، ایثارگرانه در این عملیات خدمت نمودند. عموم پرسنل بهداری استان و سازمان منطقهای و تیمهای اضطراری اعزامی از سراسر کشور، در این عملیات بهداری رزمی را همراهی مینمودند. کلیه امکانات سازمانی و پرسنلی ارتش جمهوری اسلامی در منطقه نیز با همه امکانات در اختیار، در طول عملیات مشارکت مستقیم و فعال داشتهاند. برای انتقال مجروحین در سطوح مختلف از وسایل نقلیه کوچک (آمبولانس و خودروهای امدادی سبک)، مینی بوس، اتوبوس (که با تغییراتی امکان حمل مجروح پیدا مینمودند)، و همچنین امداد هوایی (بالگردهای هوانیروز و هواپیماهای ارتش) و دریایی استفاده گسترده انجام میشد. نتیجهگیری: آرایش طب رزمی عملیات فتحالمبین از خط مقدم با حضور امدادگران آغاز و زنجیره امداد و انتقال از آنجا شروع میشد و مجروحین و مصدومین بعد از مداوای اولیه که نوعاً حیاتی و زیر آتش دشمن انجام میگردید، به اورژانسهای خط منتقل میشدند. مجروحین پس از دریافت خدمات فوری در این اورژانسها، بسته به شرایط جغرافیایی اورژانس به یکی از سه بیمارستان صحرایی فوق و یا یکی از بیمارستانهای شهرهای شوش، اندیمشک، دزفول، اهواز یا آبادان منتفل میشدند. عملیات عظیم بهداری رزمی در فتحالمبین یک تجربه عظیم در تاریخ سلامت کشور و یک نقطه عطف بزرگ در تاریخ بهداری رزمی است. تجارب حاصله در عملیات بعدی و در طول دفاع مقدس مورد استفاده قرار گرفت و دائماً روند تکاملی خود را حفظ مینمود.
خاتمی, سید مسعود, رجایی, صادق, ملا, علی اصغر, & اخوان مهدوی, احمد. (1398). مروری بر تجارب امداد و درمان در عملیات فتحالمبین. بهداری رزمی دفاع مقدس و مقاومت, 2(2), 84-92.
MLA
سید مسعود خاتمی; صادق رجایی; علی اصغر ملا; احمد اخوان مهدوی. "مروری بر تجارب امداد و درمان در عملیات فتحالمبین". بهداری رزمی دفاع مقدس و مقاومت, 2, 2, 1398, 84-92.
HARVARD
خاتمی, سید مسعود, رجایی, صادق, ملا, علی اصغر, اخوان مهدوی, احمد. (1398). 'مروری بر تجارب امداد و درمان در عملیات فتحالمبین', بهداری رزمی دفاع مقدس و مقاومت, 2(2), pp. 84-92.
VANCOUVER
خاتمی, سید مسعود, رجایی, صادق, ملا, علی اصغر, اخوان مهدوی, احمد. مروری بر تجارب امداد و درمان در عملیات فتحالمبین. بهداری رزمی دفاع مقدس و مقاومت, 1398; 2(2): 84-92.