زمینه و هدف: مراسم اربعین یکی از بزرگترین و باشکوه‌ترین تجمع انبوه در دنیا محسوب می‌شود. همه ساله میلیون‌ها نفر در حد فاصل نجف اشرف و کربلا راهپیمایی می‌نمایند و در روز اربعین حسینی علیه السلام در کربلا گرد هم می‌آیند و با حضرت سیدالشهدا علیه السلام و شهدای کربلا تجدید عهد می‌نمایند و یاد و خاطره شهدای کربلا را گرامی می‌دارند. بدیهی است که در این تجمع بزرگ و میلیونی افراد مختلفی اعم از خردسال، نوجوان، جوان، میانسال و سالمند با فرهنگ و گویش‌های مختلف با سطح سلامت متفاوت حضور دارند لیکن همگی به عشق حضرت امام حسین(ع) و شهدای کربلا تحت هر شرایطی اعم از گرما و یا سرما به این امر عبادی همت می‌گمارند. این مقاله به بررسی بیماری‌های شایع در مراسم اربعین در گذشته و راهکارهای پیشگیری از آن در آینده می پردازد. روش‌ها: این مقاله با استفاده از تجارب نویسنده و مطالعات میدانی در کنار بررسی متون و گزارش های رسمی و بهره گیری از پایگاه های علمی اجرا شده است. یافته‌ها: نتایج بررسی مطالعات انجام شده در این خصوص بیانگر آن است که غیر از دوران شیوع بیماری کووید-19، سایر بیماری ها در طول دوره مراسم اربعین مشتمل بر گزارش های موردی از اختلالات گوارشی و عصبی-عضلانی و عفونت های تنفسی شایع و در موارد جزیی اختلالات پوستی و حوادث ترافیکی بوده است. نتیجه‌گیری: با عنایت به تأکید آموزه های اسلامی به رعایت موازین بهداشت فردی و اجتماعی، علیرغم ازدحام جمعیت و تراکم بیش از حد معمول تردد در این ایام ویژه، غیر از گزارش هایی از بروز بیماری های مرسوم و قابل انتظار در پژوهش های انجام شده که در بین آن ها بیماری های حاد گوارشی سهم بسیار اندکی را داشته اند، با این وجود به نظر می رسد باید تمهیدات لازم برای پیشگیری و یا مواجهه با هر گونه فوریت های پزشکی و بهداشتی، مد نظر تمامی مسئولین دست اندرکار برگزاری مراسم قرار گیرد.
)